Patchwork i jego historia

     Patchwork to moja ulubiona technika. Stosuję ją od lat i jest znakiem rozpoznawczym mojego stylu szycia. Od dziecka inspirowały mnie przepiękne narzuty, które widziałam w anglojęzycznych magazynach wnętrzarskich czy filmach.
Przypuszczam, że patchwork kojarzy się większości z estetyką serialu "Domek na prerii" czyli z życiem osadników na terenach Stanów Zjednoczonych. To właśnie wtedy w tym rejonie świata przypadł "złoty czas" patchworku. Ale jego historia sięga znacznie dalej niż można przypuszczać.
Europejska tradycja patchworkowa wywodzi się z czasów wojen krzyżowych, gdyż to właśnie wtedy technika szycia opierająca się na łączeniu dwóch warstw materiału przedzielonych ciepłym wypełnieniem i wspólnie przepikowanych, trafiła do Europy z terenów dzisiejszej Turcji. Ciekawe, że patchwork używany przy produkcji odzieży, elemantów stroju militarnego, kilimów czy dywanów w Chinach, Indiach północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie, w Europie kojarzony jest głównie z narzutami na łóżko bądź kilimami. Najstarszy dywan patchworkowy został odnaleziony w Mongolii, a jego powstanie datuje się na III wiek p.n.e - I wiek n.e. Natomiast najstarsza europejska narzuta, która przetrwała do współczesności pochodzi z okolic Florencji (tzw. Tristan Quilt z 1360 r.). XII wiek natomiast to rozkwit sztuki szycia patchworku w średniowiecznej Anglii.

Mongolski patchwork, wykonany w Ułan Bator, znajdujący się w Muzeum na Zanzibarze (wykonany z jedwabiu, złotych tkanin oraz kamieni szlachetnych)

Tristan Quilt - Florencja 1360 r.

Wielka Brytania - XVIII wiek 

Patchwork z XVI wieku, który należał do żony Williama Shakespeare'a - Anne Hathaway stanowił inspirację w czasach wiktoriańskiej Anglii. Kolorowe tkaniny połączone w swobodny sposób zdobiły również domy mieszkańców Ameryki Północnej.

 

    Ta ciekawa i bardzo użyteczna technika szycia rozprzestrzeniła się z powodzeniem w Europie jeszcze na długo przed wynalezieniem maszyny do szycia. Ręczne zszywanie jedwabnych, bawełnianych, lnianych lub wełnianych skrawków materiału i łączenie ich w piękną i zgrabną całość było niewątpliwie pracochłonnym i wymagającym sporej cierpliwości zajęciem. Jednakże imponujące rezultaty końcowe, okazja do wykonania wspólnej pracy przez grono kobiet, użyteczność powstałego dzieła, a także (co tu kryć) oszczędność (wykorzystywanie skrawków) i gospodarność (nic nie mogło się zmarnować) stanowiły niepodważalne argumenty, przemawiające za podjęciem się tak żmudnego wysiłku.

Wraz z imigrantami z Holandii, Francji i z Anglii technika patchworku (w języku angielskim nazywana quilt, co oznacza pikowanie) przypłynęła do Stanów Zjednoczonych, gdzie nastąpił jej ogromny rozkwit i rozwój. 

Bardzo popularne stały się spotkania kobiet (tzw. Quilting bees czyli pikujące pszczoły), podczas których panie (ale nie tylko panie) wspólnie zasiadały wokół drewnianej ramy i zszywały narzuty lub kołdry. Powstałe w ten sposób patchworki były często przekazywane w darze ubogim, ochronkom dla sierot lub na inne cele charytatywne. 

    Na koniec XVIII i początek XIX wieku przypada rozwój produkcji tekstyliów bawełnianych na skalę przemysłową w USA (do tego czasu gospodynie domowe bazowały głównie na lnie i wełnie domowej produkcji). Materiały sprowadzane z Indii były bardzo drogie, a tym samym niedostępne dla zwykłych zjadaczy chleba. Wraz z rozwojem przemysłu tekstylnego, bawełna stała się ogólnodostępnym surowcem. W 1840 roku wynalezienie maszyny do szycia spowodowało jeszcze prężniejszy rozwój i popularność tworzenia patchworku.

Na przestrzeni lat powstało mnóstwo wzorów i sposobów zszywania skrawków tkaniny. Niektóre wzory są charakterystyczne dla danego regionu geograficznego bądź szkoły szycia patchworku. Quilt stanowi historię życia społecznego. To swoistego rodzaju dokument, mówiący wiele o historii, pochodzeniu, przynależności społecznej czy nawet rasowej. Takie wzory jak "lecąca gęś", "kosz", "talerz drezdeński", "quilt przyjaźni", "kukurydza i fasola" to zaledwie niektóre wskazujące na topografię, historię czy relacje międzyludzkie. Jest to materiał na osobny obszerny artykuł.

Margot ♥